Wanneer leidt eelt bij de diabetische voet tot medisch noodzakelijke voetzorg?
Concensusstudie via de Delphimethode
De voetengezondheidszorg kent meerdere disciplines. De samenwerking tussen de verschillende beroepsgroepen neemt steeds grotere vormen aan. Een actueel multidisciplinair vraagstuk is wanneer bij mensen met diabetes sprake is van eelt dat medisch noodzakelijk verwijderd dient te worden. Eelt kent vele verschijningsvormen op of onder de voet van een persoon met diabetes. Een Simms classificatie 1 of hoger kan aanleiding zijn voor medisch noodzakelijke voetzorg. Dit is echter niet in alle gevallen zo. In de 1e lijn wordt de Simms classificatie veelal bepaald door de praktijkondersteuner, diabetesverpleegkundige of huisarts. Ondanks gedegen training ontbreekt bij deze professionals veelal specifieke kennis over eelt en met name welk soort eelt een extra risico geeft op een ulcus. Ook onder voetprofessionals ((diabetes)podotherapeuten, (medisch) pedicures en podologen) lijkt er niet altijd sprake te zijn van eenduidigheid als het gaat om eelt en daardoor de noodzaak tot medisch noodzakelijke voetzorg.
Mensen met diabetes worden doorgaans éénmaal per jaar gescreend op risicofactoren voor het ontstaan van een diabetisch voetulcus waarvoor de Simms classificatie als risicoclassificatie wordt gehanteerd. In de Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera wordt het bestaan van verhoogde druk aangemerkt als reden om een hoger zorgprofiel, met daarin opgenomen medisch noodzakelijke voetzorg, toe te kennen.
Samenvattingskaart
Er is een praktische samenvattingskaart gemaakt, behorende bij dit unieke onderzoek. De kaart vormt een praktisch handvat waarmee te samen met de klinische kijk van de professional eelt beter kan worden geduid als zijnde wel of niet risicovol op het krijgen van een ulcus, wanneer er geen behandeling plaatsvindt.
Uit de expertmeeting behorende bij het onderzoek, kwam naar voren dat niet de hoeveelheid eelt maar vooral de locatie van het eelt een belangrijke rol speelt: diffuus eelt zonder piekdruk geeft een laag risico op ulcera, terwijl eelt met een kleine piekdruk op het topje van de teen als snel een ulcera veroorzaakt met amputatie van de teen als gevolg.
16 Verschillende casus
Op de samenvattingskaart treft u 16 verschillende casus aan ondersteund
met foto’s. Bij iedere casus vindt een korte beschrijving hoe een dergelijke
eeltplek zou kunnen benaderen vanuit de praktijk. De kaart is zeker geen
onuitputtende weergave van verschillende soorten eeltplekken of een richtlijn
om te bepalen wanneer een patiënt in een bepaald zorgprofiel past. Daarnaast
is het mogelijk om naast de kaart ook nog daadwerkelijk piekdrukken te
meten via drukmeetanalyses. Patiënten kunnen dan ook geen enkel recht ontlenen
aan de samenvattingskaart.
Een juiste, klinische beoordeling van eelt door voetprofessionals is en blijft essentieel. Na enkele behandelingen, die de oorzaak van de overdruk hebben weggehaald, dient goed overwogen te worden of een verlaging van het zorgprofiel kan plaatsvinden. Hierbij moet ‘zelfmanagement’ van de patiënt gestimuleerd worden. Het toont goed professioneel handelen, als de deskundigen hun cliënten motiveren tot goede zelfzorg en daarmee preventie van ulcera op de juiste wijze te promoten.
Wij vertrouwen erop u hiermee een praktisch hulpmiddel aan te bieden bij de beoordeling van medische noodzakelijk eelt. Aanvullend heeft Mw. Margreet van Putten nog een artikel geschreven met een aantal voorbeelden.
Consensusstudie
De NVvP is regelmatig gevraagd hoe eelt op/onder de voeten van
mensen met diabetes zou moeten worden beoordeeld in het kader van het toekennen
van de Simms classificatie. Om hierover een goed advies te kunnen uitbrengen,
is besloten om een consensusstudie d.m.v. de Delphi
methode uit te voeren. Onder leiding van Ellen Nuijten, Laura Eijsackers
en Margreet van Putten hebben hieraan zowel pedicures, kaderartsen, podologen,
diabetespodotherapeuten, huisartsen, praktijkondersteuners, internisten
en vaatchirurgen meegewerkt. Resultaat: een consensus die voor iedere voetendiscipline,
ongeacht de verschillende belangen, een duidelijke leidraad geeft hoe tegen
eelt aangekeken dient te worden. Een prachtige, inhoudelijke vorm van samenwerking
waar we trots op mogen zijn! De NVvP is hier erg blij mee.